|
نویسنده آرزو چوپانی 
الیاف طبیعی یا الیاف مصنوعی : راهنمای خرید و شستشو
الیاف طبیعی – الیاف مصنوعی
اگر همین الان در این روزهای پاییزی به کمد لباسهایتان نگاه کنید، به راحتی می‌توانید لباسهای یقه اسکی، بارانی و تی‌شرت مورد علاقه تان را پیدا کنید
یا می‌توانید با کمی بالا و پایین کردن لباسها، چند ست خوب بچینید.
اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که لباسهای شما از چه الیافی ساخته شده‌اند؟
معمولا در خریدهای خود به نوع الیاف آنها توجه می‌کنید؟
می‌دانید لباسهای مورد علاقه‌تان در کمد دقیقا از چه نوع الیافی است؟
الیاف طبیعی و مصنوعی
الیاف طبیعی مانند پنبه، ابریشم و پشم که از الیاف حیوانی و گیاهی ساخته می‌شوند.
الیاف مصنوعی ساخته دست بشر هستند و با مواد شیمیایی مانند پلی‌استر ابریشم مصنوعی، اکریلیک و … تولید می‌شوند.
البته با گذشت سالها الیاف مصنوعی محبوبیت پیدا کرده‌اند. مثلا پلی‌استر از سال ۱۹۸۰ پرمصرف‌ترین پارچه بوده است. چرا ؟
چون الیاف مصنوعی نسبت به الیاف طبیعی ارزان‌تر و بادوام‌تر است.
اما آنچه که باید به آن توجه داشت آن است که الیاف مصنوعی از فرآورده‌های نفتی به دست می‌آیند و الیاف طبیعی بدون عملیات پیچیده‌ی تولید در دسترس هستند.
به هر حال الیاف طبیعی و مصنوعی هر یک طرفداران و منتقدان خاص خود را دارند.
در ادامه‌ی این نوشته، به معایب و مزایای هر یک می‌پردازیم تا آگاهی‌مان نسبت به متریال اولیه لباس‌هایمان بیشتر شود.
پنبه
الیاف طبیعی – پنبه Natural Fibres-Cotton
پنبه هزاران سال است که در طبیعت وجود داشته و ۴۰ درصد از لباسهای تولید شده در سراسر جهان از آن تهیه می‌شود.
البته پنبه معمولا پس از شستشو جمع می‌شود و انعطاف‌پذیری کمی دارد اما بسیار نرم و مقاوم است و مراقبت از آن آسان است.
پنبه حساسیت تولید نمی‌کند بنابراین برای افرادی که پوست حساسی دارند انتخاب مناسبی است.
تنفس پذیری خوبی دارد و تمام فصول سال قابل استفاده است. چند درصد از لباسهای شما از جنس پنبه است؟
اطلاعات خود را درباره الیاف طبیعی بالا ببرید.
الیاف مصنوعی
الیاف مصنوعی – پلی استر Synthetic Fibres-Polyester
قبلتر توضیح دادیم که پلی استر از مشتقات نفتی است. در حقیقت الیاف مصنوعی از واکنش شیمیایی بین اسید و الکل است.
ویژگی مثبت الیاف مصنوعی که باعث شده است که طرفداران زیادی داشته باشد آن است که در مقایسه با الیاف طبیعی بادوام و ماندگار هستند.
پلی استر در برابر کشش، جمع شدن و چین و چروک مقاوم است.
اما ویژگی‌های منفی مانند عدم تنفس‌پذیری به آن اجازه نمی‌دهد که در فصول گرم سال به اندازه الیاف طبیعی کاربردی باشد و ممکن است برای پوست حساسیت‌زا باشد.
هرچند مراقبت و نگهداری از آن راحت‌تر از الیاف طبیعی است. به راحتی و سرعت خشک می‌شود و شکل خود را حفظ کرده و کمتر چروک می‌شود.
اثرات زیست محیطی الیاف مصنوعی و الیاف طبیعی
اکثر مردم دنیا الیاف طبیعی پنبه را به پلی استر ترجیح می‌دهند زیرا این یک محصول طبیعی گیاهی است.
اما به طرز شگفت‌آوری از نظر زیست محیطی اثرات مشابهی دارند.
در حقیقت هر دو مواد در کارخانه تولید می‌شوند و چندین مواد شیمیایی، شوینده و نرم‌کننده به آن اضافه می‌شود
که برای بدن انسان سمی است و می‌تواند محیط زیست را آلوده کند.
پنبه برای رشد به آب و زمین و نیروی انسانی زیادی نیاز دارد. حدود ۲۷۰۰ لیتر آب برای تهیه پنبه کافی برای یک تی‌شرت مور نیاز است.
همچنین مقدار آفت‌کش‌های استفاده شده نسبت به گذشته کاهش پیدا کرده با این حال هنوز هم بالاترین میزان مصرف در بین هر محصولی است.
مواد مصنوعی پلی استر مضر هستند زیرا از سوخت‌های فسیلی و سایر مواد شیمیایی ساخته شده‌اند که تجزیه پذیر نیستند و محیط زیست را آلوده می‌کنند.
این مواد حدود ۳۰ سال یا بیشتر در محیط باقی می‌مانند و زباله تولید می‌شود. در صورتی که پنبه زیست تخریب‌پذیر است.
بنابراین بعد از آنکه آنرا دور می‌اندازیم تجزیه شده و دوباره به محیط باز می‌گردد.
اگر چه الیاف پلی استر را می‌توان از ضایعات پلاستیکی مانند بطری‌های پلاستیکی ساخت که باعث کاهش ضایعات شود
ولی تولید پلی استر روز به روز در حال افزایش است و به شکل فاجعه‌آمیزی باعث ایجاد زباله در سیاره زمین می‌شود.
به هر حال هر دو الیاف طبیعی و مصنوعی به محیط زیست آسیب می‌رسانند.
شستشوی الیاف مصنوعی با ماشین لباسشویی
ما ناگذیر هستیم از الیاف مصنوعی Synthetic در زندگی روزمره‌مان استفاده کنیم. شلوار، پلیوور و لباسهای ورزشی و بارانی از نوع الیاف مصنوعی هستند.
نوع شستشوی این لباسها با الیاف طبیعی مانند پشم و کتان تفاوت دارد و خب باید بدانیم که نکات شستشوی متفاوتی دارد.
از آنجایی که الیاف مصنوعی از مشتقات نفتی و پلاستیک ساخته شده است،
دمای بالا ممکن است به الیاف آنها آسیب وارد نماید. با انتخاب برنامه Synthetic لباسشویی، درجه دما و چرحش متناسب با آن تنظیم می‌شود.
شستشوی الیاف طبیعی با ماشین لباسشویی
لباسهای پنبه‌ای، پشمی و کتان نباید با آب داغ و دمای بالا شسته شود.
آب سرد علاوه بر اینکه باعث می‌شود لباس آب نرود بلکه از تغییر رنگ آن هم جلوگیری می‌کند.
خشک کردن پنبه با حرارت بالا نیز موجب آب رفتن آن می‌شود بنابراین بهتر است با دمای کم خشک شود.
لباسهای پشمی را به هیچ وجه با ماشین لباسشویی خشک نکنید و در هوای آزاد بگذارید.
لباس های ابریشمی نیز به دلیل حساسیت بالا با دست شسته و در هوای آزاد خشک شود.
در مورد تمام این لباسها توجه داشته باشید که رنگ‌های تیره و روشن را از هم جدا کنید.
ترکیب الیاف طبیعی و مصنوعی
از آنجایی که الیاف طبیعی مانند پنبه چروک می‌شود، آنرا با مقداری پلی‌استر ترکیب می‌کنند.
وقتی پنبه با الیاف نایلونی و پلی استر ترکیب می‌شود در برابر آب‌رفت و چروک مقاوم‌تر می‌شود.
بنابراین در بسیاری از لباسهای نخی، مقداری از الیاف مصنوعی وجود دارد.
درباره نحوه نگهداری چرم طبیعی بیشتر بدانید.
